اصطلاحات مخابراتی
الف
Adapters Terminal (آداپتور پايانه)
آداپتور پایانه در واقع نام صحیحتري براي یک مودم ISDN است که یک کامپیوتر شخصی را به یک خط ISDN متصل می کند , اما برخلاف مودم های معمولی , عمل مدولاسیون (و برعکس ) را انجام نمی دهد.
Antenna (آنتن)
آنتن جهت دريافت و تشعشع امواج راديوئي به كار مي رود. اگر به صورت فرستنده به كار رود ، امواج فرستنده را به امواج الكترو مغناطيس تبديل نموده و پخش مي نمايد و اگر به صورت گيرنده به كار رود ، امواج اكترومغناطيسي موجود در فضا را دريافت نموده و تبديل به امواج الكتريكي نموده و جهت آشكار شدن ، به مدار گيرنده تحويل ميدهد . آنتن ها انواع مختلفي دارند مانند : آنتن امني (omni)، پارابوليك ، ياگي ، بشقابي ، تلسكوپي و ...
Connection (اتصال)
اتصال در فرهنگ لغت به معني به هم وصل شدن يا پيوستن مي باشد. در اصطلاح شناسي فناوري اطلاعات و ارتباطات اتصال مسيري فيزيكي است كه در شبكه مخابراتي وظيفه انتقال سيگنال ها را از كاربري به كاربر ديگردارد. اين مسير مي تواند از جنس سيم مسي ، الياف نوري يا امواج راديويي باشد.
Interconnection(اتصال متقابل)
اتصال متقابل اتصال و پيوند ميان دو اپراتور مخابراتي به معناي مجموعه اي از قواعد حقوقي ، فني و توافقهاي عملياتي و كاربردي است كه بر اساس آن امكان ارتباط مشتريان آنها به يكديگر فراهم مي شود . در صورت فقدان اتصال متقابل بين اپراتورها ، مشتركين اپراتورهاي مختلف قادر به ارتباط با يكديگر نخواهند بود.
اتصال متقابل بين اپراتورها مي تواند مستقيم و يا غير مستقيم ( با وساطت يك شبكه ثالث ، مانند شبكه ارتباطات زيرساخت ) انجام پذيرد.
همچنين سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي پيگير امور مربوط به اپراتورها در كشور بوده و به عنوان مرجع حل اختلاف براي اپراتورها ايفاي نقش مي كند.
Connector (اتصال دهنده )
به معناي شيئي كه دو چيز را به هم وصل مي كند.
افزاره اي فيزيكي كه نقش ميانه را براي اتصال كابل نوري يا كابل هم محور به همديگر يا به دستگاه مخابراتي ايفا مي كند.
Female Connection (اتصال دهنده ماده )
اتصال دهنده اي كه از يك حفره موسوم به " مادگي " تشكيل شده و داراي بخش متناظر و استانداردي به نام "نري " است . به طوريكه از پيوند آن دو ، اتصال الكتريكي محكمي به وجود مي آيد.
Male Connection (اتصال دهنده نري )
اتصال دهنده اي كه از يك زائده برچسته موسوم به " نري " تشكيل شده و داراي بخش متناظر و استانداردي به نام "مادگي " است . به طوريكه از پيوند آن دو ، اتصال الكتريكي محكمي به وجود مي آيد.
power plant room (اتاق نيرو)
اتاق نیرو یا(باتريخانه) از قسمت های مهم یک مرکز مخابراتي مي باشد كه وظيفه آن تأمين برق مصرفي تجهيزا ت مراكز مانند سوئيچ ،PCMهاو... ميباشد..دراين بخش علاوه برمبدلهاي متناوب به مستقيم،تعدادي باطري نيزبراي مواقع قطع برق شهري موجود ميباشند.
Pulse Code Modulation room (اتاق PCM )
اتاقPCM که معمولا در مجاورت اتاق MDF مي باشد ، مکانی است که پالسهای دیجیتال برای انتقال درطول خط به صورت آنالوگ درآمده و منتقل ميشوند. همچنين دراینجایک کانال به مشترک تخصيص مييابد.
short circuit (اتصال كوتاه )
اتصال کوتاه درواقع خطایی است که در آن بار الکتریکی (جریان) اجازه عبوربین یک فاز و زمین الکتریکی یا بین دو فاز را مي يابد. وزماني رخ مي دهد که جريان، از یک مداردر مسيري ناخواسته که تقریبا بدون مقاومت يا داراي مقاومت بسيار كم است، عبور كند.
Doppler Effect (اثر دوپلر)
اثر ناشي از تغيير بسامد (فركانس) براي انواع امواج از جمله موج هاي صوتي اكترومغناطيسي ، امواج آب ، امواج فشار و .... ب اثر حركت نسبي چشمه (منبع پخش كننده موج ) و ناظر ( گيرنده ) . مثال بارز آن زماني است كه شما در كنار جاده قرار گرفته ايد متوجه زياد و كم شدن صداي اتومبيل به ترتيب با نزديك و دورشدن آن به خود مي شويد ، كم و زياد شدن صداي اتومبيل همان اثر دوپلر حاصل از حركت نسبي انومبيل نسبت به شما است كه در كنار جاده ايستاده ايد.
اين پديده ابتدا توسط رياضيدان و فيزيكدان اتريشي ، يوهان كريستيان دوپلر ، توصيف و تحليل شد.
Jamming (اختلال)
اختلال در فرهنگ لغت به معناي در هم و برهم شدن كار ، خلل پذيرفتن ، بي سروساماني مي باشد.
و در ارتباطات و مخابرات به معناي ايجاد امواج يا سيگنال هاي غير مطلوب در دستگاه گيرنده مي باشد كه به وسيله امواج مزاحم كه منجر به كم شدن توان گيرندگي دستگاه هاي مخابراتي – ارتباطي و مانع رديابي امواج مي شود ، باعث مختل شدن ارتباط مي شود.
Earth bar (ارت بار)
شمش اتصال زمين كه جهت نصب كابلهاي اتصال زمين در مركز ، MDF و اتاق كابل طبق طرح نصب مي شود.
Spam ( اسپم)
اسپم به معناي پيام الكترونيكي است كه بدون درخواست گيرنده و براي افراد بي شماري ارسال مي شود. به طور كلي ، به سوء استفاده از ابزارهاي الكترونيكي مانند اي ميل ، مسنجر ، گروه هاي خبري اي ميلي ، فاكس ، پيام كوتاه و .... براي ارسال پيام به تعداد زياد و به صورت ناخواسته اسپم مي گويند . با توجه به ارزان بودن اين روش نسبت به پست سنتي و همچنين ناقص بودن قوانين بين المللي براي محدود كردن هرزنامه ، اين نوع ايميل ها در سطح وسيعي ارسال مي شوند.اين قبيل اي ميل ها ، اثري بيش از مزاحمت براي استفاده كنندگان اينترنت دارد و به طور قابل توجهي بازدهي شبكه و سرويس دهندگان اي ميل را تحت تاثير قرار مي دهد چرا كه حمله هاي اسپم پهناي باند زيادي را مي گيرد ، صندوق هاي پستي را پر مي كند و زمان خوانندگان اي ميل را تلف مي كند .
هرزنامه ها از مشهورترين انواع اسپم مي باشند اما اسپم مي تواند شامل اسپم در پيام رسان ها ، در گروههاي خبري ، در بخش نظرات وبلاگ ها و ... باشد.
براي مقابله با اسپم ها روش هاي متعددي ايجاد شده است كه بهترين تكنولوژي در حال حاضر براي توقف اسپم ، استفاده از نرم افزارهاي فيلترينگ مي باشد. در اين برنامه ها ، در صورت وجود كليد واژه هاي خاصي در خط موضوع پيام ، نامه الكترونيكي مورد نظر حذف مي شود.
callwaiting (انتظار مكالمه )
از سرويس هاي مخابراتي است كه با ايجاد اين سرويس كاربر قادر مي شود هنگام داشتن يك مكالمه از دريافت مكالمه ورودي ديگر آگاه شود .
cable house (اتاق كابل)
اولين قسمت یک مركزمخابراتی اتاق كابل نام دارد.كه از قسمت های اصلی یک مرکز است اتاق کابل معمولاًدرزيرزمين ياهمكف واقع است .
ONU مخفف Optical Network Unit
اتاقک های متعلق به مخابرات ، در بیرون از مخابرات و در کنار خیابان که در آن دستگاه سوئیچ و MDF وجود دارد که چندین شماره را کنترل می کنند.
اينمارست چيست؟
براي كاستن از تلفات جاني حوادثي مانند غرق شدن كشتي تايتانيك در سال 1912 كه 1517 نفر كشته بر جاي گذاشت ، و با هدف ايمن تر كردن دريانوردري و زندگي در دريا از طريق بهبود بخشيدن به كيفيت ارتباطات دريايي ، به ابتكار سازمان بين المللي دريانوردي (IMO) و همكاري اتحاديه بين المللي مخابرات (www.itn.int) در ماه ژوئيه سال 1979 در كشور انگلستان تشكيلاتي به نام " سازمان بين المللي ارتباطات ماهواره اي دريايي " در شهر لندن شكل گرفت كه با عنوان اختصاري سازمان " اينمارست" (INMARSAT) به شركت هاي كشتيراني جهان معرفي شد. اين تشكيلات در واقع يك شركت تعاوني بين المللي است كه نوع فعاليت آن انتفاعي است. هدف اصلي اين سازمان از تشكيل اين شبكه ارتباطي در آن زمان ، از يك سو فائق آمدن بر محدوديت هاي سامانه هاي ارتباطي موجود و تامين ارتباطات پيشرفته براي كشتي ها و شناورهاي دريايي بود و از سوي ديگر بهبود بخشيدن به امنيت تردد و زندگي در دريا.
ساختار سامانه اينمارست –A
ساختار سامانه اينمارست –A معمولا داراي يك فرستنده و دو گيرنده است كه فرستنده براي ارسال تلفن ، دورنگار ، داده ( با مدوله سازي FM ) و تلكس ( با مدوله سازي PSK و دسترسي TDMA )و همچنين براي درخواست تخصيص كانال منظور شده است و در خصوص گيرنده ها ، يكي از گيرنده هاي پايانه براي دريافت تلفن و دورنگار و داده ها و گيرنده ديگر براي دريافت پيام هاي تلكس مورد استفاده قرار مي گيرد. اينمارست –A به طور معمول داراي همه امكانات لازم براي ارتباطات تلفن ، تلكس ، دورنگار و انتقال داده ها مي باشد و همچنين امكان اتصال رايانه به آنها نيز وجود دارد.
قابليت ها و مشخصات فني اينمارست –A
در اين سامانه ، ارتباطات تلفني به صورت آنالوگ انجام مي شود و به جهت اينكه كيفيت صداي اين پايانه ها تا حدود كيفيت ارتباط از طريق خطوط تلفني ثابت باشد ، يك فشرده كننده داده ها در مسير ارتباط قرار مي گيرد و كلام به نسبت 1 : 2 فشرده شده و به صورت FM مدوله سازي مي شود تا با سرعت 8/4 كيلو بيت بر ثانيه ارسال شود.
ارتباطات تلكس اين سامانه ديجيتالي مي باشد و نوع مدوله سازي براي كانال هاي تلكس به صورت TDM است و همه كانال ها روي يك موج حامل هم تافت (multiplex ) مي شوند. نحوه دسترسي به كانال ها به صورت TDMA و تصادفي (random ) مي باشد.
اغلب پايانه هاي اينمارست –A داراي يك " شماره سيار اينمارست " (IMN ) هستند كه براي ارتباط تلفني و تلكس يا دورنگار و داده اي استفاده مي شود . اما از آنجا كه اين پايانه ها داراي يك فرستنده و دو گيرنده هستند ، مي توانند دو شماره IMN نيز داشته باشند كه در اين صورت به آنها " دو شناسه اي " (Dual-ID) گفته مي شود.
انواع پايانه هاي اينمارست-A
پايانه هاي اينمارست –A بر اساس كاربرد معمولا در چهار نوع : پايانه هاي دريايي ، صحرايي ، قابل حمل و خودرويي طراحي و توليد مي شوند:
پايانه هاي دريايي (Maritim e Mobile)
پايانه هاي دريايي براي نصب و استفاده روي كشتي ها و شناورهاي دريايي طراحي شده اند. و با علامت اختصاري SES شناخته مي شوند و از دو بخش ADU و BDU تشكيل شده اند. بخشADU شامل يك آنتن با قطري حدود 90 سانتي متر و تجهيزات ردگيري ماهواره است و بخش BDU شامل دستگاه هاي فرستنده – گيرنده و تجهيزات جانبي آن مانند تلفن ، تلكس و چاپگر است .
اين پايانه ها ، از آنجا كه تمام مشخصات و قابليت هاي فني يك سامانه ارتباطي ماهواره اي ايمن مطابق استانداردهاي سازمان بين المللي دريانوردي را دارند، به عنوان يكي از اجزاي اصلي تجهيزات ارتباطي كشتي هاي اقيانوس پيما مورد استفاده قرار مي گيرند.
پايانه هاي صحرايي (Land Mobile)
پايانه هاي صحرايي معمولا به علت حجم و وزن زياد در چمدان هاي بزرگ جاسازي و توسط خودرو حمل و نقل مي شوند ولي روي آنها نصب نمي شوند. به علت قطر نسبتا زياد آنتن آنها كمتر از آنها استفاده مي شود و بر خلاف پايانه هاي دريايي كه آنتن متحرك دارند ، آنتن پايانه هاي صحرايي به صورت چند تكه و ثابت است و جاي آن معمولا در قسمت درب داخل چمدان حاوي دستگاه است .
پايانه هاي قابل حمل (Land Portable)
پايانه هاي قابل حمل نوعي از پايانه هاي صحرايي هستند كه در يك چمدان كوچك يا ساك متوسط و قابل حمل به وزن حدود 23 كيلوگرم قرار مي گيرند و از آنجا كه بيشتر توسط اشخاص حمل و نقل مي شوند به آنها Man portable نيز مي گويند. بعضي از كارخانجات سازنده، اين پايانه ها را با آنتن تاشو (چتري) مي سازند. از اين پايانه ها معمولا براي ارتباط تلفني استفاده مي شود و فاقد تجهيزات تلكس هستند در حالي كه قابليت اين كار را دارند.
پايانه هاي خودرويي (Vehicle Mounted)
نوعي از پايانه هاي صحرايي هستند كه بيشتر براي ارتباط تلفني روي وسايل حمل و نقل زميني مانند خودروهاي شخصي ، كاميون ها ، اتوبوس ها، قطارها و ... نصب مي شوند. آنتن آنها متحرك است و مي تواند همراه با جابه جايي و تغيير جهت وسيله نقليه ، ماهواره را ردگيري كند و همواره به سمت آن تنظيم بماند. در صورتي كه اين پايانه ها (و يا پايانه هاي دريايي ) به يك گيرنده تعيين موقعيت جغرافيايي (GPS) مجهز شوند ، اين امكان را براي شركت هاي حمل و نقل فراهم مي كنند كه بتوانند از راه دور ناوگان خود را ردگيري كنند و در هر لحظه از موقعيت وسايل نقليه خود مطلع شوند .
درگاه هاي موجود روي پايانه هاي اينمارست –A
روي بدنه اغلب پايانه هاي اينمارست –A تعداد سه درگاه ارتباطي (port ) وجود دارد كه عبارتند از :
RJ-11 : از اين درگاه براي وصل كردن دو سيم تلفن معمولي به پايانه استفاده مي شود.
RJ-45 : اين درگاه براي متصل كردن ماشين دورنگار و تلكس و ساير وسايل ارتباط داده اي سرعت متوسط به پايانه مورد استفاده قرار مي گيرد.
V-35 : براي متصل كردن رايانه به پايانه براي ارتباط داده اي سرعت بالا استفاده مي شود.
انواع كانال هاي ارتباطي اينمارست –A
انجام فعل و انفعالاتي از قبيل درخواست تخصيص كانال ، سيگنال دهي بين ايستگاه هماهنگي شبكه و ايستگاه زميني و پايانه مستلزم استفاده از كانال هاي ارتباطي مختلفي مي باشد كه عبارتند از :
1- كانال درخواست پايانه : پايانه از اين كانال براي ارسال پيام درخواست تخصيص كانال به ايستگاه هماهنگي و ايستگاه زميني استفاده مي كند. ايستگاه هاي زميني و هماهنگي همواره اين كانال را پايش مي كنند.
2- كانال سيگنال دهي ايستگاه زميني :اين كانال براي ارسال پيام هاي سيگنال دهي از ايستگاه زميني به ايستگاه هماهنگي مورد استفاده قرار مي گيرد.
3- كانال سيگنال دهي مشترك :هر ايستگاه هماهنگي معمولا داراي دو كانال موسوم به " كانال سيگنال دهي مشترك" است كه TDM0 و TDM1 نام دارند و براي حمل هم زمان پيام هاي سيگنال دهي به ايستگاه هاي زميني و پايانه ها مورد استفاده قرار مي گيرند.
4- كانال هاي FM : اين كانال ها براي ارسال و دريافت برخواني تلفن و دورنگار و داده اي توسط ايستگاه زميني و پايانه مورد استفاده قرار مي گيرند. نوع مدوله سازي اين كانا ها به صورت FM است و به صورت SCPC تخصيص مي يابند.
5- كانال TDM : اين كانال توسط ايستگاه زميني براي حمل پيام هاي تلكس به پايانه مورد استفاده قرار مي گيرد.
6- كانال TDMA : اين كانال براي حمل پيام هاي تلكس از پايانه به ايستگاه زميني مورد استفاده قرار مي گيرد.
ب
Base band (باند پايه )
زماني كه همه پهناي باند يك مدار براي حمل تنها يك سيگنال مورد استفاده قرار مي گيرد گفته مي شود كه مدار در مد باند پايه عمل مي كند . كه بيشتر اين مد براي سيگنال هاي ديجيتالي استفاده ميشود.
wide band (باند پهن)
به پهناي باندي كه براي حمل چند سيگنال به طور همزمان مورد استفاده قرار مي گيرد ، گفته میشود كه مدار در مد باند پهن عمل مي كند.
channel band (باند کانال)
دستگاهي كه از آن براي تبديل خطوط E1 به خطوط معمولي و (برعكس ) استفاده مي شود.
Malware (بدافزار)
بدافزار ، نام عمومی نرم افزارهایی ست از جنس کرم یا ویروس رایانه ای و یا هر نرم افزاری که به کاربران ، ضرر و زیانی مادی یا معنوی برساند.البته برخی از " جاسوس افزارها " یا spywares از جنس بدافزارند و برخی دیگر ، خوش خیم اند. زیرا هدف از تدوین و به کارگیری آن ها ، شناخت رفتار مشتریان و کاربران در جهت ، بهبود خدمات و ارضای به موقع نیازهای ایشان از سوی بازاریابان و بهره برداران است.
Back bone (بك بن )
بك بن ها معمولا شاهراهايي از جنس فيبر نوري هستند كه براي انتقال داده ها در حجم وسيع وبا حداكثر سرعت ممكن طراحي شده اند. این شاهراه‌ها از چندین فیبر نوری در هم تنیده تشكیل شده‌اند تا ظرفیت انتقال داده‌هایشان بیشتر شود.اولین بك‌بُن دنیا در سال 1987 توسط بنیاد ملی علم آمریكا (NFS) طراحي شد كه NSFNET نام داشت.
Bluetooth ( بلوتوث)
یک پروتکل بی سیم با شعاع کوتاه است که امكان ميدهد دستگاههای متحرک از جمله تلفنهای همراه اطلاعات و برنامه های کاربردی را بدون نگرانی از نداشتن سیم یا کابل رابط و یا ناسازگار بودن رابط ها به اشتراک بگذارند.
Bukht (بوخت)